21
september
2016
|
02:00
Europe/Amsterdam

PROMETHEUS-project in 1986 al wegbereider voor autonoom rijden

Zelfrijdende auto’s zijn vandaag de dag geenszins fictie meer, in actuele seriemodellen als bijvoorbeeld de Mercedes-Benz E-Klasse zijn functies te vinden die hiermee verband houden. Drie decennia geleden al werd met het Europese project PROMETHEUS een belangrijke basis gelegd voor toekomstige ‘connected mobility’. De kennis die daar werd opgedaan is  toegepast in technologieën die nu al worden gebruikt, zoals de afstandsregeling DISTRONIC PLUS of de inzittendenbescherming PRE-SAFE®. Deze en vele andere ontwikkelingen leiden uiteindelijk tot de volledig geautomatiseerde auto, die al bijna bereikbaar is.

Wanneer op 1 oktober 1986 het startsein voor PROMETHEUS wordt gegeven, kunnen alleen ingewijden vermoeden, welk effect het project zal krijgen. De naam is tegelijkertijd een afkorting en staat voor Programme for European Traffic with Highest Efficicency and Unprecedented Safety. Concrete vragen dienen als uitgangspunt: hoe kunnen we ervoor zorgen dat de auto ook in de toekomst maximale mobiliteit mogelijk maakt? Hoe kan de veiligheid ondanks het toenemende aantal voertuigen worden vergroot en daarmee het aantal ongevallen worden verminderd? Hoe kan de efficiëntie worden verbeterd? Hoe kunnen de verkeersstromen worden geharmoniseerd, zonder dat daarvoor nieuwe wegen hoeven te worden aangelegd? En hoe kunnen al deze doelen worden gerealiseerd en kan tegelijkertijd het milieu zo goed mogelijk beschermd worden? Doel van het onderzoeksprogramma is om deze en andere vragen te beantwoorden. Het toenmalige Daimler-Benz AG helpt het programma als Europees project op weg. Het loopt gedurende een periode van acht jaar als samenwerkingsproject van meerdere Europese autofabrikanten, elektronicafirma’s en toeleveranciers, universiteiten en instituten.

“Het werd ons al snel duidelijk dat er maar één oplossing voor de toenemende verkeersproblematiek zou kunnen zijn”, zei Walter Ziegler, projectleider PROMETHEUS bij Mercedes-Benz, bij een eerdere gelegenheid. “We moesten nieuwe technologieën, in het bijzonder micro-elektronica, sensoren, telecommunicatie en informatieverwerking zo omvangrijk mogelijk integreren in het wegverkeer.” Destijds was dat een baanbrekende ontwikkeling. Dat de elektronica in het leven van alledag zo’n vlucht zou nemen, verwachtte toen nog niemand. Ook kon nog niemand voorzien dat nagenoeg alle technieken die in het kader van PROMETHEUS ontwikkeld werden, vandaag de dag of binnen afzienbare tijd in serie geproduceerd worden.

VITA rijdt autonoom

Het hoogste niveau van een intelligente auto realiseert Mercedes-Benz bij PROMETHEUS met de VITA. Achter de voor- en achterruit van een S-Klasse worden kleine videocamera’s aangebracht, die het besturen van het voertuig door automatische verwerking van de beelden mogelijk maken. Met deze elektronische ogen behoudt de boordcomputer steeds het overzicht over wat er om de auto heen gebeurt. VITA, de afkorting staat voor Vison Information Technology Application, is een echte automatische piloot die in staat is om te remmen, op te trekken en te sturen. De computer herkent het wegverloop en registreert tegelijkertijd of er een botsing met andere objecten dreigt. Het primaire doel is het voorkomen van botsingen: men wil aantonen, dat met ‘computerkijken’, zoals de methode destijds genoemd werd, ongevallen vermeden kunnen worden.

Uiteindelijk klinkt er echter toch al iets van autonoom rijden in door. In oktober 1994 legt de testauto op een driebaans autosnelweg bij normaal verkeer met snelheden tot 130 km/h een afstand van meer dan 1.000 kilometer af en wisselt daarbij niet alleen in beide richtingen van rijbaan maar kan, nadat de bestuurder zijn goedkeuring heeft gegeven, zelfs ook al autonoom inhalen.

Daarvoor was er al een voorganger van de VITA gerealiseerd op basis van een Mercedes-Benz bestelwagen, waarvan de laadruimte gevuld was met computertechniek. Zo betekende de S-Klasse als later ontwikkelingsstadium al een belangrijke stap op het gebied van de verkleining van componenten en daarmee in de richting van mogelijke serieproductie.

DISTRONIC, PRE-SAFE®-rem, navigatiesysteem en Car-2-X

Een VITA-deelproject is de intelligente cruisecontrol, die altijd de nodige veiligheidsafstand in acht neemt. Zo gauw de infraroodsensor voor het voertuig een langzamer bewegend object ontdekt, wordt het voertuig automatisch afgeremd, totdat er sprake is van een veilige afstand. De regeling kan echter te allen tijde door de bestuurder worden overruled. Onder de naam Traffonic zet Daimler-Benz het project voort, waarbij er gebruik wordt gemaakt van radarsensoren. Een dergelijk systeem is onder de naam DISTRONIC of DISTRONIC PLUS al geruime tijd een standaarduitrusting bij Mercedes-Benz. Ook de automatische PRE-SAFE®-rem is al lang standaard.

Communicatie speelt bij volgende PROMETHEUS-deelprojecten een belangrijke rol. De onderzoekers werken hierbij aan de ‘duale routegeleiding’ om de bestuurder te ontlasten. Het is een voorloper van het navigatiesysteem, die dan nog zonder satellietondersteuning moet werken, want die techniek is nog niet voor civiele doeleinden vrijgegeven. Tot het deelproject behoort ook de onderlinge communicatie van voertuigen om bijvoorbeeld een botsing te vermijden of elkaar te waarschuwen voor gladheid in bochten. Vandaag de dag staat deze technologie bekend als Car-to-X.

Vlootbeheer is vandaag de dag standaard

Grensoverschrijdende communicatie is het sleutelwoord van een ander PROMETHEUS-deelproject van de onderzoekers van Daimler-Benz: het vracht- en vlootbeheer. Hiermee worden transporteurs in staat gesteld, de beschikbare transportcapaciteiten op een efficiënte manier te benutten en bovendien flexibel op onvoorziene situaties te reageren. Getest wordt een mobiele online-verbinding tussen een transportbedrijf en zijn voertuigen. De planner herkent de posities van zijn voertuigen met behulp van radiosystemen. Via een centrale computer kan hij aan een van zijn wagens een bericht sturen, dat voor de bestuurder zichtbaar wordt weergegeven. Onder de naam FleetBoard® is een uitgebreidere versie van dit systeem vandaag de dag gemeengoed in het wegtransport.

In een ander deelproject onder de naam STORM (Stuttgart Transport Operation by Regional Management) wordt een regionaal verkeersmanagement onder toepassing van een reeks van ideeën en resultaten uit het PROMETHEUS-project getest. Daarbij wordt de in de regio Stuttgart bestaande verkeersinfrastructuur door onderlinge koppeling en het uitbouwen van bestaande verkeersgeleidingsvoorzieningen beter benut. Het doel is hierbij de belasting van het milieu te verminderen en de veiligheid en efficiëntie van het verkeer in de regio te verbeteren. Voorop staat de doelstelling de verkeersdeelnemer op het juiste moment en op de juiste plaats alle informatie en ondersteuning te bieden die hij of zij voor een verantwoorde keuze van een transportmiddel nodig heeft.

Andere innovaties, of het nu gaat om de spoorassistent of parkeerhulp, zijn eveneens terug te voeren op het onderzoeksprogramma PROMETHEUS. “Het was zijn tijd ver vooruit”, zegt Werner Breitschwerdt terugblikkend. Hij was van 1977 tot 1983 als lid van de raad van bestuur van Daimler-Benz AG verantwoordelijk voor onderzoek en ontwikkeling en stond van 1983 tot 1987 als bestuursvoorzitter aan het hoofd van het concern. In de huidige modellen en toekomstige volledig geautomatiseerde auto’s leeft PROMETHEUS voort.