Kunstmatige intelligentie – is er een mensgerichte benadering mogelijk?
Welke invloed heeft kunstmatige intelligentie op de mobiliteit van morgen? Hoe kunnen we deze ideeën nu al toepassen? Hoe intelligent zal de auto van de toekomst zijn? Dit waren de hoofdvragen waarover door experts van Mercedes-Benz werd gediscussieerd met wetenschappers, engineers en journalisten tijdens de vierde Future Talk in Berlijn. In de afgelopen jaren zijn onderwerpen als ideale samenlevingen, robotica en virtualiteit besproken. Ditmaal lag de focus op de interactie tussen mens en machine.
Al in de jaren ‘60 dachten onderzoekers dat een grote doorbraak van de ontwikkeling en toepassing van kunstmatige intelligentie nabij was, maar de mensenwereld bleek nog te complex voor digitale computers. De doorbraak van het internet, de enorme hoeveelheid data die daardoor beschikbaar kwam en de enorme toename van de rekenkracht heeft er echter voor gezorgd dat kunstmatige intelligentie zijn intrede doet in ons dagelijks leven. Ook biedt het grote kansen en veel potentieel voor de toekomst van de auto.
“Kunstmatige intelligentie is een belangrijk toekomstthema voor Mercedes-Benz. Zowel voor de auto zelf als daarbuiten, bijvoorbeeld voor mobiliteitsdiensten alsmede ontwikkeling en productie”, aldus Anke Kleinschmit, Hoofd Daimler Group Research. “Kunstmatige intelligentie is geen sciencefiction meer en de stappen die worden gezet op het gebied van autonoom rijden zijn daar het indrukwekkende bewijs van. Kunstmatige intelligentie speelt in de ontwikkelingsfase en de productie al een ondersteunende rol door op intuïtieve wijze toegang te verschaffen tot wereldwijde kennis en knowhow – altijd toegespitst op de individuele behoeften, ervaring en kennis van de medewerker.
Mogelijkheden en grenzen van kunstmatige intelligentie
Naast de technische ontwikkeling en databescherming is de acceptatie door de samenleving en klanten een basisvoorwaarde om kunstmatige intelligentie succesvol te laten zijn. Een voorwaarde is ook dat men zich ervan bewust is wat kunstmatige intelligentie kan en wat het niet kan. Uiteindelijk vereist het namelijk menselijke participatie en het wordt bovendien ontwikkeld door mensen. Kunstmatige intelligentie kan echter helpen bij het beoordelen van zaken en het nemen van besluiten, zodoende kunnen er optimale resultaten worden behaald in een kortere tijd. De filosofie van Mercedes-Benz: de mens vormt altijd het middelpunt, bij alle activiteiten.
Cognitieve auto’s: de auto als controlecentrum voor geïndividualiseerde kunstmatige intelligentie
Een belangrijk doel bij de inspanningen van Mercedes-Benz op het gebied van kunstmatige intelligentie is de ontwikkeling van cognitieve auto’s. Deze kunnen niet alleen reageren op kunstmatige intelligentie in tal van situaties, ze beschikken tevens over voldoende kennis over hun omgeving om op deze basis autonoom te kunnen handelen. In combinatie met hierop toegespitste diensten kunnen ze het fundament gaan vormen voor een toekomstig holistisch mobiliteits-ecosysteem. Ze kunnen bijvoorbeeld verkeerssituaties autonoom analyseren voor alle transportvormen en een individueel mobiliteitsplan maken dat aansluit op de persoonlijke routine en gemoedstoestand van de bestuurder. Daarnaast kunnen huishoudrobots en afleveringsdrones aan het systeem worden gekoppeld, waarbij de cognitieve auto dienstdoet als controlecentrum.
In tegenstelling tot smartphones en wearables omringt de auto de persoon, waardoor de auto een omgeving wordt voor een digital experience. De auto zou het gedrag van de bestuurder kunnen analyseren, diens behoeften in kaart kunnen brengen en daarop inspelen. Ook zou de auto in staat kunnen zijn om vast te stellen wat een bestuurder in bepaalde situaties wil en wat hij daarvoor nodig heeft. Dit kan gaan om het afspelen van muziek die perfect aansluit op zijn gemoedstoestand tot het instellen van een aangename temperatuur. Ook kunnen er diensten worden ontwikkeld ten behoeve van gezondheid en veiligheid. Daarnaast kan de cognitieve auto zichzelf toegang verschaffen tot geïndividualiseerde kunstmatige intelligentie die mensen helpt, hen vermaakt en zelfs intellectueel zou kunnen uitdagen.
Beeld- en patroonherkenning als belangrijke mijlpaal op de weg naar autonoom rijden
Om deze weg op succesvolle wijze te kunnen volgen, moeten auto’s informatie over hun omgeving kunnen vergaren en in staat kunnen zijn om die te analyseren. Dit machinale leren speelt vandaag de dag al een belangrijke rol bij het autonoom rijden. De engineers van Mercedes-Benz werken continu aan verdere verbetering van automatische beeld- en patroonherkenning voor toepassing in rijassistentiesystemen en autonoom rijdende auto’s. Van doorslaggevend belang is hierbij de samenwerking tussen camera’s, sensoren en de hierin toegepaste rekenunits. Het systeem deelt de beelden van weggedeelten op in abstracte segmenten met gekleurde markeringen. Op deze manier worden onder meer gebouwen, voertuigen, personen, bomen en trottoirs geïdentificeerd. Ook worden verkeerslichten en kleinere gevaarlijke obstakels op de weg herkend. Op basis hiervan analyseert de autonoom rijdende auto de verkeerssituatie, om vervolgens het gedrag van andere weggebruikers te voorspellen en zich hierop aan te passen.
“Als het buiten licht is, werken veel systemen die dienen voor beeld- en patroonherkenning al op betrouwbare wijze”, aldus dr. Uwe Franke, verantwoordelijk voor beeldherkenning/signaalverwerking en sensorfusie op de ontwikkelingsafdeling van Mercedes-Benz. “Inmiddels laat ons systeem ook uitstekende resultaten zien in het donker en dat is een grote stap voorwaarts. De volgende stap is het herkennen en interpreteren van de gebaren en gezichtsuitdrukkingen van mensen.”
De bedieningsinteractie tussen mensen en autonoom rijdende auto’s wordt mogelijk gemaakt door de herkenning van gebaren, gezichtsuitdrukkingen en de voorspelbaarheid van het handelen van machines. Op deze basis kan er een vertrouwensband worden gecreëerd tussen mens en machine. Auto’s moeten kunnen aangeven dat ze voetgangers hebben waargenomen en rekening met hen houden. Voetgangers moeten geïnformeerd worden over de route die de auto zal gaan volgen, hoe de auto zal gaan reageren en hoe ze zelf dienen te reageren.
Sneller gebruikmaken van het potentieel van kunstmatige intelligentie
Mercedes-Benz gebruikt kunstmatige intelligentie niet alleen voor auto’s. Zo test de onderneming zelflerende systemen voor het in kaart brengen van technologietrends, voor het analyseren van ontwikkelings- en testdata alsmede voor het onderhoud van productiefaciliteiten. Kunstmatige intelligentie kan van doorslaggevend belang zijn bij het opsporen van technische problemen. Zo moest het personeel dat het onderhoud in de fabrieken uitvoert tot nu toe enorme hoeveelheden papier doornemen of terugvallen op hun eigen ervaring om informatie te vergaren over machinedefecten. Het geteste systeem neemt documentatie door aan de hand van natuurlijke taalverwerking en doet dienst als semantische zoekmachine. In tegenstelling tot een op keywords gebaseerde zoekmachine ligt de focus op de betekenis van het verzoek. Dit maakt het mogelijk om te zoeken aan de hand van verschillende foutomschrijvingen, zoals ‘er lekt olie’ of ‘lekkende leidingen’. Op deze manier kunnen reparatie- en onderhoudsprocessen worden versneld en efficiënter worden gemaakt.
Mercedes-Benz gaat samenwerken met toonaangevend instituut op het gebied van kunstmatige intelligentie
Mercedes-Benz werkt reeds samen met tal van gerenommeerde onderzoeksinstituten op het gebied van kunstmatige intelligentie. Jarenlang heeft Daimler zijn samenwerking met universiteiten geïntensiveerd met behulp van innovatieve instrumenten, zoals ‘Forschungscampus’, techcentra, gezamenlijke hoogleraarschappen, industriële samenwerkingsverbanden en ondersteuning van startups. Daarnaast zal de autofabrikant zich in de nabije toekomst gaan aansluiten bij het ‘MIT CSAIL Alliance Program’. Met 50 onderzoekgroepen en circa 1.000 medewerkers is het Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory (CSAIL) van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) een van de toonaangevende instituten wereldwijd op het gebied van IT en kunstmatige intelligentie.
“Mercedes-Benz breidt zijn R&D-inspanningen in verschillende richtingen uit, zodat het merk een pioniersrol in de auto-industrie kan blijven spelen wat de ontwikkeling en toepassing van kunstmatige intelligentie betreft”, benadrukt Anke Kleinschmit. “We streven ernaar om een leidende rol in te nemen bij het vormgeven van de toekomst van mobiliteit – met nieuwe mobiliteitsconcepten alsmede cognitieve auto’s en diensten die ervoor zorgen dat het leven van mensen makkelijker en beter wordt.”
Mercedes-Benz Future Talk – samen de toekomst vormgeven
Naast Anke Kleinschmit, Hoofd Daimler Group Research, namen dit jaar namens Daimler ook futuroloog Alexander Mankowsky, dr. Uwe Franke (verantwoordelijk voor beeldherkenning/signaalverwerking en sensorfusie) en Patrick Klingler van IT Innovation Management deel aan de rondetafeldiscussie. Onder de externe experts bevonden zich dr. Miguel Nicolelis van het Duke Center for Neuroengineering en prof. Jürgen Schmidhuber van IDSIA, een Zwitsers onderzoeksinstituut dat onderzoek verricht op het gebied van kunstmatige intelligentie.
Future Talk is een dialoogformat dat in 2013 op succesvolle wijze werd geïnitieerd door Mercedes-Benz. Door ideeën en speerpunten uit te wisselen op uiteenlopende gebieden, deelde het merk zijn visies en als uitvinder van de auto liet de fabrikant zien over hoeveel expertise het merk beschikt met betrekking tot het vormgeven van een wenselijke mobiele toekomst. Dit jaar wordt de discussie voortgezet die bij de vorige Future Talks met de hoofdthema’s ‘ideale samenlevingen’ (2013), ‘robotica’ (2014) en ‘virtualiteit’ (2015) werd gestart.